Dùng tia hồng ngoại, phát hiện bí mật khó tin về nhan sắc "nàng thơ" mà Napoleon mê mẩn

NHAN SẮC KHIẾN BAO NAM GIỚI MÊ MẨN…

Vị hoàng đế nước Pháp Napoléon Bonaparte (1769 – 1821) đã dành cho "nàng La Gioconda" (tên gọi khác của bức Mona Lisa) một tình cảm hết sức đặc biệt. Ông treo bức tranh trong phòng ngủ của mình ở Cung điện Tuileries trong khoảng 4 năm kể từ năm 1800.

Người ta nói rằng niềm đam mê của ông với bức tranh đã truyền cảm hứng cho tình yêu của ông với một người phụ nữ Ý xinh đẹp tên là Teresa Guadagni, người này thực chất chính là hậu duệ của Lisa Gherardini. 

Bức chân dung lần đầu tiên được trưng bày trước công chúng tại Louvre vào năm 1815 và nhận được sự tán thưởng lớn từ công chúng yêu nghệ thuật.

Bức tranh Mona Lisa của Da Vinci được treo trong bảo tàng Louvre ở Paris, Pháp. Ảnh: Shutterstock

Tác giả R.A. Scotti viết trong cuốn Vanished Smile: The Mysterious Theft of Mona Lisa rằng: "Mona Lisa có thể khiến đàn ông thực hiện những hành động kỳ lạ. Có hơn một triệu tác phẩm nghệ thuật tại bảo tàng Louvre; chỉ riêng 'cô ấy' là có hòm thư riêng. Mona Lisa đã nhận được rất nhiều tình cảm từ những lá thư, và trong một thời gian, công chúng đã thể hiện tình cảm mãnh liệt đến độ 'cô ấy' phải nằm trong sự bảo vệ nghiêm ngặt của cảnh sát." 

Ngày bức tranh được ra mắt tại bảo tàng Louvre tại Paris, Pháp, hàng dài người khoác lên mình bộ suit sang trọng, cầm theo những bó hoa và những tờ ghi chú đầy lời yêu thương chỉ để bày tỏ sự ngưỡng mộ và chìm đắm vào "đôi mắt lim dim và bỏng cháy của cô ấy".

Thậm chí, "tình yêu" ấy còn trở nên "quái lạ" và oái oăm hơn khi vào năm 1852, một nghệ sĩ tên là Luc Maspero được cho là đã thả mình từ tầng 4 của một khách sạn ở Paris, để lại bức thư tuyệt mệnh có nội dung: "Bao năm qua, nụ cười 'nàng' đã khiến tôi si mê đến ám ảnh, quằn quại, bởi vậy tôi muốn được giải thoát".

Đến năm 1910, một người hâm mộ cuồng si khác của Mona Lisa đã tự kết liễu bằng súng ngay khi đứng trước bức chân dung.

… THỰC CHẤT LẠI LẤY CẢM HỨNG TỪ ĐÀN ÔNG?

Nhà nghiên cứu Silvano Vinceti là người đứng đầu nhóm nghiên cứu Uỷ ban quốc gia về di sản văn hóa của Italia; ông là chuyên gia có nhiều năm kinh nghiệm trong việc phân tích tranh của Leonardo da Vinci và đã có nhiều giả thuyết gây tranh cãi xung quanh nàng Mona Lisa. Một trong số đó là lòng đen trong mắt bên phải của Mona Lisa có chữ LV; tuy nhiên tuyên bố này đã bị các chuyên gia tại bảo tàng Louvre bác bỏ.

Silvano Vinceti cho biết nghiên cứu mới của ông vẫn trung thành với giả thuyết ông đưa ra trước đó rằng Leonardo Da Vinci đã sử dụng cả mẫu nữ và nam để tạo ra bức chân dung. Vincenti đã nghiên cứu thông qua việc quét tia hồng ngoại bức tranh và đưa ra những phát hiện chính ở lớp đầu tiên của bức tranh.

Ông tin rằng có những điểm tương đồng trong nụ cười bí ẩn của nàng Mona Lisa với những bức tranh khác mà Da Vinci đã vẽ về Gian Giacomo Caprotti, nam học việc của Da Vinci có biệt danh là Salai, hay Chú quỷ nhỏ.

Sử dụng Photoshop, Vinceti đã so sánh khuôn mặt Mona Lisa với các tác phẩm khác của Da Vinci mà Salai được cho là khuôn mẫu, bao gồm cả "Saint John the Baptist".

Bức "Saint John the Baptist" của Leonardo da Vinci. Người trong tranh được cho là Salai, mang những nét tương đồng nổi bật với Mona Lisa. Ảnh: Public Domain

Salai bắt đầu học nghề với Leonardo vào khoảng 10 tuổi (năm 1490) và được biết đến là một đứa trẻ chuyên gây rối, vì vậy ông có biệt danh là "chú quỷ nhỏ ". Salai đã làm việc với Leonardo da Vinci trong hơn hai thập kỷ, được cho là nhân tố quan trọng trong cuộc đời của Da Vinci trong suốt ba năm ông vẽ nàng Mona Lisa, bắt đầu từ năm 1503. Một điểm cần nhắc khác là Salai đã cùng sống trong căn biệt thự xa hoa của vị danh họa nổi tiếng tại Ý vào thời điểm bức tranh ra đời.

Trả lời báo The Guardian (Anh) vào năm 2016, Silvano Vinceti cho biết: "Trong lớp tranh đó, chúng ta có thể thấy rằng cô ấy không cười và vui vẻ mà trông có vẻ u sầu và buồn bã. Nhóm nghiên cứu của chúng tôi đã sử dụng tất cả các bức tranh mà Leonardo dùng Salai làm hình mẫu và so sánh chúng với bức Mona Lisa. Một số chi tiết có sự tương đồng rất lớn giữa hai bức tranh; vì vậy rất có thể Leonardo da Vinci đã sử dụng hai người làm mẫu và thêm các chi tiết sáng tạo từ trí tưởng tượng của chính mình. Tôi tin rằng điều này đi kèm với niềm đam mê từ lâu của Leonardo, tức là chủ đề về ái nam ái nữ. Nói cách khác, trong quan điểm của Leonardo da Vinci thì một người hoàn hảo là sự kết hợp của một người đàn ông và một người phụ nữ."

Trên tờ nhật báo Telegraph (Anh), nhà nghiên cứu Silvano Vinceti chia sẻ: "Mona Lisa mang dáng vẻ nửa nam nửa nữ; đặc biệt mũi, trán và nụ cười của 'nàng' có nhiều nét giống với Salai."

GIẢ THUYẾT CHƯA ĐƯỢC CÔNG NHẬN

Nhà nghiên cứu Silvano Vinceti cho rằng Mona Lisa có nhiều điểm tương đồng với Gian Giacomo Caprotti (còn gọi là Salai, ảnh bên trái). Nguồn ảnh: GETTY IMAGES

Giả thuyết của Vinceti - vốn đã vấp phải sự chỉ trích từ các chuyên gia nghệ thuật khác trong quá khứ - một lần nữa lại tiếp tục vấp phải chỉ trích.

Mặc dù Vinceti không phải là học giả đầu tiên đưa ra ý kiến Salai đã làm mẫu cho bức chân dung mang tính biểu tượng của thời đại, nhưng giả thuyết này vẫn không được số đông đồng tình.

Nhà sử học nghệ thuật và chuyên gia về Leonardo da Vinci, Pietro Marani, trả lời hãng thông tấn Agence France Presse (Pháp) rằng giả thuyết này là "không có căn cứ"; trong khi Martin Kemp, giáo sư danh dự về lịch sử nghệ thuật tại Đại học Trinity của Oxford, chia sẻ với Telegraph rằng: "Cái giả thuyết ấy là một mớ hỗn độn của những điều đã biết, những điều mới được khám phá và những thứ hoàn toàn là sản phẩm của trí tưởng tượng. Các hình ảnh chiếu qua tia hồng ngoại không hề củng cố ý tưởng rằng bằng cách nào đó Leonardo da Vinci đã tạo nên một sự pha trộn giữa Lisa Gherardini và Salai."

Xem thêm:

Tin liên quan

Tìm thấy chiếc quần cổ nhất thế giới: 3.000 năm vẫn còn nguyên vẹn với kỹ thuật bậc thầy